Wymowa¹⁾ łacińska zmieniała się przez wieki, jak wymowa każdego języka. Inna była tak zwana wymowa klasyczna — około I wieku przed Chrystusem a inna jest dzisiaj. Kiedy język łaciński pozostał tylko w Kościele i w nauce, jego wymowa zróżnicowała się w zależności od narodowości osób, które go używają. W Polsce stosuje się również specjalną wymowę, chociaż ostatnio w Kościele istnieje tendencja do używania wymowy łacińskiej wzorowanej na wymowie włoskiej, co możemy obserwować na przykład podczas transmisji uroczystości liturgicznych z Watykanu. Poniżej podajemy krótkie zasady wymowy łacińskiej zgodnej z polską tradycją.

W łacinie istniało pięć samogłosek krótkich: a, e, i, o, u i ich pięć długich odpowiedników. Obecnie nie odróżnia się w wymowie długości samogłosek i wszystkie wymawia się tak, jak w języku polskim. W wyrazach zapożyczonych z greki lub greckich (np. Kyrie) pojawia się samogłoska y, którą w starożytności wymawiano jak francuskie u lub niemieckie ü, ale obecnie zazwyczaj wymawia się ją jak polskie i.

Dyftongi są to połączenia dwóch samogłosek, z których jedna jest wymawiana jak normalna samogłoska, natomiast druga jest zbliżona do spółgłoski, np. au, ou. W języku łacińskim istniały trzy dyftongi: æ zapisywane też ae, œ zapisywane też oe i au. Obecnie dwa pierwsze wymawia się jak polskie e a trzeci jak polskie au. Natomiast inne połączenia samogłosek dyftongami nie są, co jest szczególnie ważne w podziale na sylaby. Wyrazy die, patriam dzielimy na sylaby di-e, pa-tri-am, nie zaś dje, patrjam.

Spółgłoski b, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, r, t, z wymawia się jak w języku polskim.

Spółgłoska c, którą w okresie klasycznym wymawiano zawsze jak k, wymawia się jak polskie c, kiedy występuje bezpośrednio przed samogłoską wymawianą jako e, a więc zapisywaną e, ae, œ oraz przed samogłoską i, natomiast jak polskie k w innych pozycjach.

Spółgłoska q jest wymawiana jak polskie k, natomiast następujące po niej u wymawia się jak polskie w, np. qui wymawia się jak kwi. Obecnie istnieje tendencja do wymawiania tego połączenia na wzór włoski i w sposób bliższy łacinie klasycznej jako kł.

Spółgłoska s między samogłoskami wymawiana jest jak polskie z, w innych pozycjach jak polskie s.

Spółgłoska v w łacinie klasycznej wymawiana jak polskie ł, obecnie jest wymawiana jak polskie w.

Spółgłoska x jest wymawiana jak polskie ks.

W łacinie klasycznej obowiązywał akcent muzyczny polegający na wyższym wymawianiu sylaby akcentowanej, niezależnie od jej długości. Padał on zawsze na drugą lub na trzecią sylabę od końca, przy czym jego miejsce można było zawsze przewidzieć.

Obecnie akcentuje się tak, jak w języku polskim. Jeśli chodzi o miejsce akcentowania, to, tak jak w łacinie klasycznej, akcent pada wyłącznie na drugą lub trzecią sylabę od końca i w łacinie kościelnej jest często oznaczany na piśmie znakiem ´ umieszczonym nad akcentowaną samogłoską dla ułatwienia prawidłowego odczytywania.

Akcentu można nie oznacz się w mszalikach w przypadku:

1. tekstów rubryk (oznaczonych na czerwono i nieprzeznaczonych do głośnego czytania),
2. wyrazów jednosylabowych (np. est),
3. wyrazów dwusylabowych (akcentowana jest zawsze druga sylaba od końca) (np. nobis),
4. wyrazów więcej niż dwusylabowe, jeżeli samogłoska akcentowana jest zapisana wielką literą (np. Eripe, ale éripe).